آموزش ترسیم پرسپکتیو

بعد از معرفی مفهوم پرسپکتیو در معماری حال باید با آموزش ترسیم پرسپکتیو در معماری آشنا شوید. لازم است در این مرحله با انواع تصاویرآشنا شوید.با سازه کد همراه باشید تا با نحوه صحیح ترسیم پرسپکتیو آشنا شوید.

آموزش ترسیم پرسپکتیو تک نقطه ای

اگر دوربين عكاسي را كاملا عمود بر زمين و موازي با ضلع روبرويي يك ساختمان قرار دهيم و يك عكس بگيريم . نتيجه بدست آمده يك تصوير با پرسپكتيو يك نقطه اي مي شود. يعني همه ديوارها و ضلع هاي ساختمان به سمت يك نقطه حركت می کنند. به معناي ديگر محور ايكس X ساختمان موازي با صفحه دوربين عكاسي و محور Z كه همان ارتفاع ساختمان است نيز موازي با صفحه دوربين عكاسي هستند و تنها محوري كه صفحه دوربين را قطع مي كند و به سمت ما مي آيد يا به اصطلاح از ما دور مي شود و به سمت نقطه گريز مي رود محور Y است. از اين جهت به اين نوع پرسپكتيو ، پرسپكتيو يك نقطه اي مي گويند زيرا همه اجزاي در راستاي محور Y به سمت يك نقطه مي روند.

حال به تعريف چند موضوع مهم در پرسپکتیو مي پردازيم:

خط پرده تصوير ……………………… p.p
خط خط افق ………………………… HL
خط زمين …………………………… GL
نقطه چشم ناظر ………………….. sp
نقطه گريز ………………………….. vp

P.P

پرده تصوير: است كه شكل بر روي آن ترسيم يا بوجود مي آيد كه در انسان همان چشم است و در مثال بالا همان لنز يا صفحه دوربين عكاسي است.

خط افق: خطي است كه در راستاي ديد ماست و هميشه vp نقطه گريز بر روي آن قرار دارد و در پرسپكتيو يك نقطه اي در راستاي sp ناظر قرار دارد. خط افق به ميزان قد ناظر بستگي دارد بعنوان مثال خط افق ديد يك پسر بچه از خط افق ديد يك فرد قد بلند در سطح پايين تري قرار دارد

G.L

خط زمين: همان زمين زير پاي ناظر است كه شي بر روي آن قرار دارد.

نكته: هر چقدر قد ناظر بلند تر باشد فاصله بين خط افق و خط زمين از ديد او بيشتر است و بلعكس.

گام اول:

براي ترسيم يك شي در نماي پرسپكتيو ابتدا بايد پلان شكل را ترسيم كنيم و سپس ارتفاع آن را،
بدين منظور مانند شكل زير خطوط مورد نياز را ترسيم و پلان شي مورد نظر را در پشت پرده تصوير قرار مي دهيم و با حروف لاتين براي سهولت كار نامگذاري مي كنيم .

توجه: شي ما مي تواند از پرده تصوير فاصله بگيرد كه ما پيش فرض شكل را چسبيده به پرده تصويير قرار مي دهيم.

آموزش ترسیم پرسپکتیو

فاصله خط افق H.L با خط زمين G.L برابر است با قد ناظر كه معمولا آن را ۲ متر تصور مي كنيم (بخاطر بزرگي اعداد كليه واحد ها را به نسبت مساوي مثلا يك صدم كوچك مي كنيم، ۲سانتي متر)، فاصله ناظر S.p با شكل را هم به طور پيش فرض ۳ متر لحاظ مي كنيم و بر روي كاغذ آن را بافاصله ۳ سانتي متر مشخص مي كنيم.

اولين مرحله بدست آوردن نقطه گريز است، كه طبق شكل زير از ناظر خطي عمود مي كنيم به خط افق و هر كجا خط افق را قطع كرد آن نقطه را نقطه گريز V.P نامگذاري مي كنيم.

آموزش ترسیم پرسپکتیو

گام دوم:

مرحله بعدي بدست آوردن پاره خط هاي BD و AC است كه ابتدا بايد نقاط B و A را كه روي پرده تصوير قرار دارند بدست بياوريم. به طوري كلي براي بدست آوردن تصوير يك نقطه(نقطه اي كه بر روي پرده تصوير نيست) ابتدا از نقطه مورد نظر وصل ميكنيم به نقطه ناظر S.P تا پرده تصوير را قطع كند، سپس از همان نقطه طلاقي با پرده تصوير خطي عمود مي كنيم بر پاره خطهاي كه مي دانيم نقاط روي آن قرار مي گيرند.

چون نقاط B و A چسبيده به پرده تصوير هستند (تمامي نقاطي كه با پرده تصوير فصل مشترك دارند) محل برخورد خط اتصال آن به ناظر با پرده تصوير دقيقا همان نقاط B و A مي شود پس مي توان به صورت قراردادي زين پس براي بدست آوردن تصوير نقاطي كه بر روي پرده تصوير هستند از خود همان نقاط مستقيم عمود كنيم بر روي خط زمين.

حال از نقطه A به نقطه گريز V.P وصل مي كنيم و همين كار را براي نقطه B انجام مي دهيم زيرا هر دو نقطه امتدادشان به سمت نقطه گريز ميرود. هم اكنون مي دانيم كه پاره خط AC بر روي خط سمت راست و پاره خط BD بر روي خط سمت چپ قرار دارند.

آموزش ترسیم پرسپکتیو

گام سوم:

مرحله بعدي مشخص كردن جاي نقاط C و D بر روي دو خط ذكر شده در بالا، A V.P و B V.Pاست. تا اندازه اين دو پاره خط بدست بيايد. طبق قسمت گفته شده در مرحله قبل نقطه D را بدست مي آوريم با اين تفاوت كه هر كجا خط عمود شده پاره خط B V.P را قطع كرد آن نقطه، نقطه D مي شود.(چون نقطه D شكل ما بر روي اين پاره خط قرار دارد نه خط زمين)

نقطه C را نيز مي توان از همين روش بدست آورد ولي چون نقطه C با D در يك راستا و موازي خط افق H.L هستند ميتوانيم براي سريعتر رسم كردن از نقطه D كه بدست آورده ايم خطي به موازات خط افق رسم كنيم و هر كجا كه پاره خط A V.P را قطع كرد نقطه C شكل ما بدست آيد. مانند شكل

آموزش ترسیم پرسپکتیو

در اين مرحله تقريبا كار كشيدن پلان شكل تمام شده و فقط كافيست نقاط بدست آمده را به همديگر وصل كنيم تا پلان شكل در نماي پرسپكتيو مشخص شود مانند شكل

آموزش ترسیم پرسپکتیو

گام آخر:

مرحله آخر ارتفاع دادن به شكل است در نماي پرسپكتيو فقط بر روي پرده تصوير ارتفاع به اندازه واقعي ديده مي شود بعنوان مثال اگر شكلي ۲ سانتيمتر ارتفاع داشته باشد فقط مجازيم نقاطي كه بر روي پرده تصوير قرار گرفته اند را ارتفاع ۲سانتيمتري به آنها بدهيم براي بدست آوردن ارتفاع نقاط ديگر مانند C، ابتدا از نقطه A كه بر روي پرده تصوير قرار گرفته،بر فرض اينكه ارتفاع شكل ۲ سانتيمتر باشد به صورت عمود به اندازه ۲ سانتيمتر ارتفاع ميدهيم و سپس آن را به نقطه گريز V.P وصل مي كنيم (طبق شكل)، حال مي دانيم كليه نقاط موجود بر روي پاره خط AC ارتفاعشان از خط وصل شده بالاتر نيست و براي بدست آوردن ارتفاع نقطه C كافيست از نقطه C به صورت عمود ارتفاعي تا خط ذكر شده ترسيم كنيم طبق شكل زير

آموزش ترسیم پرسپکتیو

آموزش ترسیم پرسپكتيو دو نقطه ای

اگردوربين عكاسي راكمی بچرخانيم (لنز دوربين موازي با نماي روبرو نباشد) محور y پرده تصوير را قطع مي كند مانند محور X و در اين حالت نوع پرسپكتيو ما دو نقطه اي مي شود و دو نقطه گريز پيدا مي كند مانند شكل بالا كه ميتوان پياده رو سمت راست را محور X و پياده روي سمت چپ را محور y در نظر گرفت كه هر كدام به سمتي مي روند(هركدام به يك نقطه گريز مجزا).

تفاوت قرار گرفتن پلان شكل نسبت به پرده تصوير را مي توانيد در شكل زير ببينيد.

همانطور كه مشاهده مي كنيد در پرسپكتيو دو نقطه اي دو محور هستند كه پرده تصوير را قطع مي كنند و هر گاه شكلي داده شد كه مانند شكل سمت راست بود بايد بدانيد كه پرسپكتيو آن دو نقطه اي است.

طريقه رسم پلان شكل و ارتفاع در دو نقطه اي دقيقا شبيه به يك نقطه اي است با اين تفاوت كه در دو نقطه اي بعضي از پاره خطها به نقطه گريز ديگري ميروند.

آموزش ترسیم پرسپکتیو

نکات مهم در ترسیم پرسپکتیو دونقطه ای:

۱- بدست آوردن نقطه هاي گريز شكل (كه دو نقطه بر روي خط افق هستند)

۲- تفكيك يال ها يا همان اضلاع و يا پاره خط هاي شكل به دو دسته: كه دسته اول به نقطه گريز يك مي روند و
دسته دوم به نقطه گريز دوم.

۱- بدست آوردن نقاط گريز:

از نقطه ناظر S.P خطي به موازات محور y شكل يا همان اضلاعي كه به سمت چپ متمايل هستند (در شكل زير محور به رنگ سبز نشان داده شده) رسم مي كنيم، هر كجا پرده تصوير را قطع كرد از همان جا عمود مي كنيم بر خط افق H.L و آنجا را نقطه ديد چپ (LV.P) مي ناميم.

آموزش ترسیم پرسپکتیو

حال براي محور X واضلاعي كه به سمت راست متمايل هستند نيز همين كار را انجام داده و نام نقطه ديد را (RV.P) مي ناميم مانند شكل زير؛

حال ما دو نقطه گريز كه بر روي خط افق هستند را بدست آورديم و بايد به مرحله دوم يعني مشخص كردن اضلاع است كه به سمت كدام نقطه گريز مي روند كه در شكل زير توضيح لازم داده شده؛

آموزش ترسیم پرسپکتیو

اكنون مانند روش هاي پرسپكتيو يك نقطه اي نقطه A را بدست مي آوريم.

آموزش ترسیم پرسپکتیو

چون پاره خط AC به سمت چپ متمايل است از نقطه A وصل مي كنيم به نقطه گريز LV.P و همچنين بخاطر متمايل بودن پاره خط AB به سمت راست , و رفتن آن به نقطه گريز RV.P يك خط وصل ميكنيم به نقطه گريز سمت راست، هم اكنون مشخص است كه نقطه C روي خط A LV.P قرار دارد و نقطه B بر روي خط A RV.P مانند شكل بالا حال بايد باز طبق روش پرسپكتيو يك نقطه اي، نقاط C و B را بدست بياوريم (مطابق شكل زير)؛

نقطه D در محل طلاقي دو پاره خط BD و CD قرار دارد پس براي بدست آوردن آن بايد اين دو پاره خط را در نماي پرسپكتيو ترسيم كنيم. كه طبق شكل و تفكيك اضلاع كه در بالا به آن اشاره شد مشخص است كه پاره خط BD به سمت چپ متمايل است و به سمت نقطه گريز چپ LV.P مي رود، پس از نقطه B به LV.P وصل مي كنيم.

آموزش ترسیم پرسپکتیو

پاره خط CD متمايل به سمت راست است و به سمت نقطه گريز راست يعني RV.P گريزان است پس از نقطه C به RV.P وصل مي كنيم، در نتيجه محل طلاقي آنها بدست مي آيد كه همان نقطه D پلان شكل مي شود.

آموزش ترسیم پرسپکتیو

ارتفاع دادن به پلان:

نقاطي كه بر روي پرده تصوير قرار دارند ارتفاع آنها برابر با ارتفاع واقعي است ولي نقاطي مانند B و C كه بر روي پرده تصوير نيستند مانند روش گفته شده در پرسپكتيو يك نقطه اي بدست مي آيد با اين تفاوت كه هر كدام به سمت نقطه گريز خود مي روند.

حال بايد ارتفاع نقطه C را بدست بياوريم. براي رسيدن به اين هدف طبق روش زير عمل كنيد.

در شكل زير ميخواهيم ارتفاع نقطه D را بدست بياوريم . ابتدا پاره خط هاي DC و DBرا امتداد مي دهيم تا به پرده تصوير برسند و نقاط فرضي B” و C” را بدست بياوريم ، هم اكنون مي دانيم كه در شكل ما نقاط C” و B” و A هر سه ارتفاعشان واقعي است.

و هر سه را به اندازه ارتفاع واقعي شكل بالا مي آوريم و سپس آنها را به نقطه گريز خودشان وصل مي كنيم (خطوط سبز رنگ).

آموزش ترسیم پرسپکتیو

حال از نقاط D و C و B عمود مي كنيم به سمت بالا تا جايي كه خط سبز رنگ را قطع كنند طبق شكل و در مرحله آخر نقاط ايجاد شده در بالا را بهم وصل مي كنيم.

آموزش ترسیم پرسپکتیو

حال طبق آموزش قبل و مانند شكل زير ارتفاع هاي واقعي را رسم و از محل طلاقي دو خط سبز رنگ محل نقطه وجه بالايي شكل را بدست مي آوريم.

آموزش ترسیم پرسپکتیو

نحوه ترسیم سایه:

همان طور که در شکل زیر دیده می شود و هر جسمی مانند نقطه A که شعاع نوری R را قطع کند سایه ای مانند A” ایجاد می کند. منبع نور، جسم و سایه آن در یک امتداد که همان شعاع نوری (R) است قرار دارند.